Członkinie Stowarzyszenia na 6. Śląskim Festiwalu Nauki

5 grudnia 2022 roku członkinie Stowarzyszenia „Via Linguae” czynnie uczestniczyły w 6. Śląskim Festiwalu Nauki. Językoznawczynie z Wydziału Humanistycznego wzięły udział w różnego rodzaju aktywnościach.

Dr hab. Agnieszka Piela, prof. UŚ, wygłosiła na scenie nauk humanistyczno-społecznych wykład zatytułowany Sztywny jak Pinokio, koszałki-opałki, (pora na) małe co nieco…, czyli literackie korzenie związków frazeologicznych. Językoznawczyni opowiadała miłośnikom ojczystej mowy o rozmaitych źródłach utartych połączeń wyrazowych, koncentrując się na frazeologizmach i przysłowiach motywowanych dziełami literackimi. Pani Profesor uwagę poświęciła również nieoczywistym konstrukcjom słownym, tj. połączeniom o różnie odtwarzanej etymologii czy związkom frazeologicznym mającym w rzeczywistości nieliteracki rodowód – sztuka pisarska jedynie je spopularyzowała. Uczestnicy wykładu otrzymali w prezencie leksykon autorstwa prelegentki: Słownik frazeologizmów z archaizmami. Pamiątki przeszłości (Wydawnictwo Naukowe PWN).

Dr hab. Barbara Mitrenga, prof. UŚ, i dr Joanna Przyklenk zaproponowały aktywności w ramach inicjatywy filologii polskiej Uniwersytetu Śląskiego pod nazwą „Polonistyka inspiruje”. Dr hab. Barbara Mitrenga, prof. UŚ, współprowadziła (z dr Ewą Ulitzką) stanowisko pokazowe filologii polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zachęcając miłośników języka polskiego do zabaw poświęconych współczesnym i staropolskim nazwom miesięcy oraz zapożyczeniom w polszczyźnie, a także do wyszukania w Słowniku języka polskiego S.B. Lindego najśmieszniejszego dawnego słowa. Do współpracy zaprosiła doktorantkę, mgr Aleksandrę Ryś (członkinię Stowarzyszenia „Via Linguae”), która przygotowała autorskie materiały poświęcone śląskim strachom, oraz studentki filologii polskiej (Klaudię Antosz, Emilię Cichy i Aleksandrę Tubacką).

Dr Joanna Przyklenk wygłosiła referat nt. Od „czołem Waszmości” do „siema”, czyli o źródłach, stabilności i zmienności polskiej grzeczności językowej. Autorka wykładu zaprosiła słuchaczy do świata polskiej grzeczności językowej – dawnej i współczesnej. Odpowiadała na pytania: Co to w ogóle znaczy być grzecznym w języku? Skąd wzięły się polskie „grzeczne” słówka, czyli nasze powitania („dzień dobry”, „cześć”) i pożegnania („do widzenia”)? Które elementy dawnego polskiego modelu grzeczności są wciąż obecne we współczesnej polszczyźnie, a które uległy zmianie? Następnie omówiła tendencje w zakresie przeobrażeń dotyczących językowej etykiety w polszczyźnie. Wykład zakończyła krótką refleksją poświęconą aktualnym problemom Polaków z wyrażaniem grzeczności w języku.

Dr Ewa Biłas-Pleszak, prof. UŚ, poprowadziła warsztaty zatytułowane Cyceronie, prowadź! Jak dobrze przygotować się do wystąpień publicznych, których celem było uwrażliwienie uczestników na estetykę i etykę publicznego przemawiania oraz przygotowanie ich do samodzielnego opracowania wystąpienia prezentowanego przed zróżnicowaną publicznością. W trakcie spotkania omawiany był model kompetentnego mówcy, rozmawiano o przyczynach lęku przed wystąpieniami publicznymi, a także o roli słuchania i audytorium. Uczestnicy zaznajomili się z przykładowymi planami wystąpień oraz ćwiczyli używanie urozmaiconych strategii językowych przydatnych w komponowaniu przemówień.